شيخ مظفر شکور، فضانورد مالزيايي؛ به ايران مي آيد تا در مراسم هفته جهاني فضا شرکت کند. به همين مناسبت نگاهي داريم به زندگي و فعاليت هاي فضانورداني که طي سال هاي اخير به ايران آمده اند.

ايگور ولک: «ايگور ولک» در 12 آوريل 1937 در شهر زميوف درحومه خارکف اوکراين به دنيا آمد. تحصيلات دبستان و دبيرستاني را در اوکراين و روسيه به پايان رساند. همزمان، در باشگاه هوايي کورسک تمرين کرد و مدرک مهارت هاي فرماندهي و خلباني هواپيما را دريافت کرد. وي، اولين پرواز خود را در آوريل 1954 انجام داد و در 1965 از دانشگاه گرومف، وابسته به وزارت صنايع هوايي شوروي در ژوکوفسکي فارغ التحصيل شد. دانش بالاي «ولک» در کنار مهارت هاي عملي، از وي استاد و خلباني کم نظير ساخت؛ به طوري که پس از تصويب طرح کيهان پيماي بوران، هيات عالي گزينش نيروي هوايي شوروي، وي را به عنوان يکي از نخستين نامزدهاي خلباني بوران، به مرکز آموزش فضانوردان معرفي کرد و وي پس از گذر از آزمون هاي دشوار، در سال 1977 به جمع فضانوردان پيوست تا براي پرواز با شاتل روسي بوران آماده شود. وي پس از حدود دو سال آموزش در ژوئن 1984 به مدار زمين سفر کرد.

گئورگي گرچکو: «گئورگي ميخاييلوويچ گرچکو» در 25 مه 1931‏ در لنينگراد به دنيا آمد. در 1949 دبيرستان و در 1955 دانشکده مکانيک نظامي لنينگراد را - با درجه مهندس مکانيک - به پايان رساند. وي بلافاصله جذب دفتر طراحي کاراليف شد و از افرادي به شمار مي رود که در طراحي و پرتاب اسپوتنيک-1 نقش داشت. در 1967 از دکتري علوم فني دفاع کرد. در سال 1975 عضو فعال آکادمي بين المللي آستروناتيک (فضانوردي) و آکادمي علوم چکسلواکي شد. نخستين پرواز فضايي او در 11ژانويه تا 9 فوريه 1975 در ايستگاه مداري ساليوت-4 انجام شد. دومين پرواز فضايي را از 10 دسامبر 1977 با سايوز-26 در ايستگاه مداري ساليوت-6 انجام داد که پروازي رکوردشکن بود و به مدت 96 شبانه روز و 10ساعت و هفت ثانيه ادامه داشت. پرواز سوم و آخرين سفرش به فضا را در 17تا 26 سپتامبر 85 به عنوان مهندس سفينه سايوزتي-14در ايستگاه ساليوت- 7 انجام داد.

الکساندر بالاندين: اين نقاش، شاعر و فضانورد، روز30 ژوييه 1953 در شهر فرازينو در حومه مسکو به دنيا آمد. درسال1970، از دبيرستان فارغ التحصيل شد و در 1976 انستيتوي عالي بائومان مسکو را با مدرک مهندسي تمام کرد. در سال 1978 براي سفر به فضا به کميسيون پزشکي نيروهاي هوايي معرفي شد و در سوم اگوست 1978 سلامتي اش براي سفر به فضا تاييد شد و به هيات گزينش نهايي راه پيدا کرد. از سال 1979 به او ماموريت دادند به عنوان فضانورد، در جمع گروهي که براي پرواز با فضاپيماي بوران دوره مي ديدند، حاضر شود. از 9 سپتامبر 1989 به عنوان مهندس سفينه، در قالب ششمين گروه هيات اعزامي اصلي به مير تمرين مي کرد. بالاندين در 11 فوريه 1990 با ناو سايوز تي.ام- 9 با سالاويف به فضا رفت. سفينه آنها دو روز بعد به مجتمع مداري مير پيوست و آنها سفري را آغاز کردند که 179 روز و يک ساعت و 17 دقيقه و 57 ثانيه طول کشيد.

ويکتور گارباتکو:«ويکتور گورباتکو» در سوم دسامبر 1934 در کراسنادار روسيه به دنيا آمد. در 1952 وارد مدرسه هوانوردي روستف شد. در سال 1956 فارغ التحصيل شده و به نيروي هوايي شوروي پيوست. وي امتحان هاي گوناگون علمي و عملي را پشت سر گذاشت و براي سفر به فضا انتخاب شد و به تمرين پرداخت، اما اين آموزش 9 سال به طول انجاميد. «گارباتکو» در اين فاصله توانست دکتراي علوم فنون هوايي را از معتبرترين موسسه آموزش عالي هوانوردي نظامي شوروي يعني آکادمي ژوکوفسکي بگيرد. وي نخستين پرواز خود را با سايوز-7 به همراه «ولکف» و «فيليپچنکو» در 1969 به مدت 118 ساعت و 42 دقيقه انجام داد. سفر بعدي وي با سايوز-24 به همراه «گلازکف» در 1977 انجام شد که 425ساعت و 23دقيقه طول کشيد. سومين سفر وي با سايوز-37 در 23ژوييه 1980 آغاز شد. در اين سفر «فام توآن»، فضانورد ويتنامي وي را همراهي مي کرد. سفر اين دو در مدار زمين 188 ساعت و 42 دقيقه به طول انجاميد.

ساليجان شريپوف: وي 24 اوت 1964 در شهر اوزگن جمهوري قرقيزستان در خانواده اي مسلمان به دنيا آمد. دبيرستان را در سال 1981 در همان شهر به پايان رساند. در سال 1987 آموزشگاه عالي هوانوردي نظامي خارکف را در رشته مهندسي و فرماندهي جنگنده هاي تاکتيکي به اتمام رساند. در سال 1995 از دانشکده کارتوگرافي مسکو درجه مهندسي و کارشناسي ارشد مديريت محيط زيست را دريافت کرد. در هشت آگوست 1990 به جمع کيهان نوردان پيوست. نخستين سفرش با کيهان پيماي انديور بود. او به عنوان متخصص ماموريت، در اين پرواز به همراه شش فضانورد آمريکايي در 23 ژانويه سال 1998 از مرکز فضايي کاناورال به فضا پرتاب شد. فضاپيماي آنها 24 ژانويه به مجتمع مداري مير متصل شد. در سفر دوم او به فضا، به عنوان فرمانده ناو سايوز تي. ام.آ-5 در قالب دهمين گروه اعزامي به ايستگاه فضايي بين المللي به همراه «يوري شارگين» و «لروي چيائو» از آمريکا راهي مدار زمين شد.

روزنامه مشرق 1391/7/4

---