كد چهار حرفی SELCAL و كاربرد آن در هوانوردی
در هوانوردی بين المللی SELCAL or SelCal
به معنی "سيستم راديويی فراخوانی گزيده " selective-calling radio system است كه به خدمه پروازی هواپيما اطلاع ميدهد كه ايستگاه راديويی زمينی علاقمند به برقراری ارتباط با هواپيما ميباشد. در اين سيستم از يك فرستنده راديويی زمينی radio transmitter و رمزگذاربرای ارسال يك سيگنال صوتی ويك گيرنده راديويی و رمز گشای راديويی در هواپيما جهت دريافت و رمزگشايی استفاده ميگردد.
استفاده از SELCAL اين اجازه را به خدمه پروازی ميدهد تا در حالت خاموش بودن دستگاه نيز ارتباط راديويی ومكالمات راديويی خود را با ايستگاه شركت هواپيمايی در روی زمين برقرار كنند. لذا لزومی نيست كه خدمه پروازی بطور مداوم توجه خود را معطوف گوش دادن به راديو ارتباطی نمايند.
طبق انكس 2 سازمان هواپيمايی كشوری ( chapter 3 ايتم 6-3-5 ) ، هواپيمايی كنترل شده در فضای كنترل شده بايستی ارتباط مداوم و دو طرفه صوتی با واحد عملياتی داشته باشد و كد SELCAL يكی از وسايلی است كه برای برقراری اين ارتباط كمك ميكند.اين كد برای ارتباط عمليات شركت هواپيمايی و هواپيما بكار ميرود.در ANNEX 10 –II وchapter 5 در ايتم 5-4-2 بطور مبسوط در مورد كد SELCAL در هوانوردی بحث شده است.
هر هواپيمايی برای خود كد اختصاصی چهار حرفی SELCAL ويژه ای دارد كه در بند 18 طرح پروازی Flight plan در قسمت Other Information اين کد چهار حرفی تحت عنوان SELCAL توسط عمليات شركت هواپيمايی درج ميگردد تا به واحد مراقبت پرواز ارائه گردد طبق PANS-ATM (Doc 4444) Appendix2 .
دراين نوع ارتباط از دامنه فركانسی HF) high frequency) و VHF) very high frequency) برای ارتباط با هواپيما استفاده ميشود.همانطور كه ميدانيم ، دامنه فرکانسی HF يكی از قديمی ترين فركانس های ارتباطی در هوانوردی میباشد که بدليل داشتن صدای پسزمينه بسيار زياد برای گوش دادن ، گيج كننده و مشكل ساز ميباشد، فلذا خدمه پروازی آنرا در ولوم پايين قرار ميدهند و يا خاموش ميكنند ،لذا سيستم SELCAL با ارسال يك سيگنال صوتی خدمه پروازی را نسبت به وجود مكالمه راديويی آگاه ميسازد تا ميزان ولوم را بالا ببرند.
دامنه فركانسی HF تحت تاثير پديدههای جوی وبا توجه به ميزان رطوبت و ديگر پديدههای جوی، تقويت شده و گاهی میتواند تا نيمی از مسافت کره زمين را تحت پوشش خود قرار دهد اين توانايی، اين امکان را ايجاد ميكند که شرکتهای هواپيمايی با هزينه کمتر و امکان دسترسی بالاتر بتوانند آنرا به عنوان يک وسيله ارتباطی مورد استفاده قرار دهند ، ولی همانطور كه در بالا ذكر شد ،خلبانان، بدليل خوانا نبودن Unreliable آنرا بهصورت Silent و يا در Mode Stand by قرار ميدهند که اين امر نيز باعث کاهش کارآيی آن میشود ، ولی با اختصاص دادن کد SELCAL برای هواپيما، در مواقعی که واحد عمليات شرکت هواپيمايی (ديسپچ ) نياز به برقراری ارتباط با خلبان را داشته باشد، با ارسال اين سيگنال خلبان را از قصد خود برای برقراری ارتباط آگاه میسازد و خلبان، سيستم ارتباطی را به حالت فعال Active قرار ميدهد تا بتواند با واحد مربوطه ارتباط راديويی و مكالمات راديويی راانجام دهد.
در هنگام ارسال كد SELCAL توسط رمزگذاربه تن صوتی تبديل شده و توسط فرستنده در كانال ارتباط شركت هواپيمايی بصورت متوالی با فاصله زمانی 2 دهم ثانيه پخش ميگردد. كد SELCAL بصورت دو تايی بمدت نيم ثانيه ارسال ميگردد.و هنگامی كه اين كد توسط دستگاه رمزگشای هواپيما مورد نظر دريافت شد اقدام به ايجاد صدای زنگ نموده ويا با علامت چراغ يا هردو خدمه پرواز را آگاه ميسازد.سپس خدمه پروازی ولوم فركانس را روشن ميكنند تا مكالمه شنيده شود.
كد های اختصاصی هر هواپيما بايستی برای اجرايی شدن در" شركت ثبت منابع طيف هوانوردی" Aviation Spectrum Resources, Inc (ASRI) به ثبت رسيده باشد.اين كد صرفا" برای واحد عمليات شركت هواپيمايی بطور خاص ثبت ميشود و در صورت انتقال هواپيما به شركت ديگر مجدا" بايد ثبت شود. كد از چهارحرف انگليسی متوالی بصورت دو دوئی به غير ازحروف I,N,O,T,U,V,W,X,Y,Z تشكيل شده و حروف تكراری در آن وجود ندارد و هر كد دارای يك تن فركانسی ميباشد كه معادلهای تن فركانسی اين حروف عبارتند از :
A 312.6 Hz - B 346.7 Hz - C 384.6 Hz - D 426.6 Hz
E 473.2 Hz - F 524.8 Hz - G 582.1 Hz - H 645.7 Hz
J 716.1 Hz - K 794.3 Hz - L 881.0 Hz - M 977.2 Hz
P 1083.2 Hz - Q 1202.3 Hz - R 1333.5 Hz - S 1479.1 Hz
با توجه به محدوديت اين كد ها ممكن است يك كد برای يك يا چند هواپيما بكار رود و برای جلوگيری از ايجاد اختلال، از بكار بردن آن كد در يك ناحيه يكسان و يا روی دامنه فركانس HF يكسان توسط ASRI جلوگيری ميشود.
لازم بذكر است طبق(PANS-ATM (Doc 4444 ايتم 15-6-1-3 از جمله كاربرد های ديگر اين كد هنگامی است كه فركانس ارتباطی مراقبت پرواز توسط يك هواپيما بطور سهوی قفل شودكه ميتوان بعد از شناسايی هواپيما با استفاده از فركانس 121.5 ويا از طريق كد SELCAL مورد را به اطلاع خلبان رساند تااقدام به رفع مشكل نمايد.
منابع:
1- سايت اينترنتی Wikipedia, the free encyclopedia مطلب مربوط به SELCAL .
2- انكس 10 –II درchapter 5 ايتم 5-4-2 .
3 - انكس 2 در chapter 3 ايتم 6-3-5 .
4- (PANS-ATM (Doc 4444 .
5- سايت اينترنتی(Aviation Spectrum Resources, Inc (ASRI مطلب مربوط به (Selective Calling (SELCAL.
برگرفته از aerospacetalk
تنها تو را می پرستم و از تو یاری می جویم . . . الهی به امید تو
