تین نیوز | می‌گویند هواپیما، بلند شدنش دست موتور و بال‌هایش است، نشستنش دست خلبان و چرخ‌هایش؛ سقوط کردنش هم دست یک سری عوامل مرموز که هر دفعه ممکن است یکی‌شان یقه ملت را بچسبند. امسال که کاپیتان تحویلیان خلبان شرکت هواپیمایی آسمان توانست هواپیمایی که از مشهد به سمت زاهدان در حرکت بود اما به علت باز نشدن چرخ‌های عقبش به سختی فرود آورد و همچنین سانحه دوسال پیش ایران‌ایر که کاپیتان شهبازیان توانست بوئینگ سرکش 727 مسکو ـ تهران را با موفقیت بر زمین بنشاند نشان داد در شرایط سخت خاص، تنها امیدمان مهارت خلبان است.
همیشه برای پرواز با هواپیما دلشوره های همیشکی با ما دست به گریبانند که آیا به سلامت به مقصد می رسیم یانه؟ تمامی تلاش خود را می کنیم تا صدای درونمان را خاموش کنیم و به خود نهیب می زنیم به مقصد می رسیم با پذیرفتن ریسک سفر با هواپیما بالاخره سوار شده و خود را به تقدیر می سپاریم. اما اگر چرخ ها در هنگام فرود باز نشود چه؟ به این جای قصه که می رسیم دیگر هیچ راهی نیست جز دعا و مهارت خلبان. مهارتی که نسبی است شاید باشد یا نباشد.
چندی است سانحه فرود هواپیما یا دغدغه‌هایش تبدیل به سو‌ژه‌ای داغ شده که اگر با موفقیت انجام شود نه تنها در ذهن ها بلکه در دل ها هم باقی می‌ماند.نیم‌نگاهی به سوانح هوایی ایران نشان می‌دهد که دولت نهم رکورددار سانحه هوایی در تمام تاریخ هوانوردی ایران بوده و این نه تنها اغراق نیست بلکه جای سوال هم دارد چه چیزی باعث شده شرکتهای هواپیمایی این گونه سانحه‌ساز شوند؟ دلایل بی‌شماری میتوان نام برد از خلبان گرفته تا آموزش و فنی و از همه مهمتر باز نشدن چرخ‌های هواپیما.
کارشناسان ارشد صنعت حمل و نقل هوایی ایران می‌گویند: برخی از قطعات موجود در چرخ هواپیما به علت تحریم وارد ایران نمی‌شود و این یکی از علل اصلی سوانحی است که با بازنشدن چرخ عقب و جلو صورت می‌گیرد.
نگاهی به سوانح هوایی که علت آن باز نشدن چرخ بوده است
در روز دوم مرداد ماه سال 1388 پرواز شماره 1525 هواپیمایی آریا تور که از تهران به مشهد حرکت می‌کرد ساعت 18:05 دقیقه در فرودگاه مشهد، در نتیجه باز نشدن چرخ جلو و همچنین اشکال در چرخ‌های عقب در هنگام فرود از باند خارج شد و به دیوار فرودگاه برخورد نمود. در این حادثه حداقل 17 نفر (3 مسافر و 14 خدمه پرواز) کشته و 20 نفر نیز مجروح شدند. این هواپیما از نوع ایلیوشین-62 و مجموع مسافران و خدمه آن 160 نفر بوده‌است.
20 مرداد 1388: یک فروند هواپیمای فوکر 100 در پرواز شماره 729 هواپیمایی آسمان در فرودگاه اصفهان دچار سانحه شد. به علت فرود نامناسب عوامل پرواز یکی از چرخها ترکیده و آتش گرفت. درهای این هواپیما بسته بوده و در حالی که مسافران داخل بودند ماموران فرودگاه به اطفای حریق مشغول شدند و سرانجام پس از خاموش کردن آتش مسافران از هواپیما خارج شدند.
در سال 1390، هواپیمای ایرباس شرکت هواپیمایی ماهان در ساعت 22:30 شنبه شب 12 شهریور که از تهران عازم مشهد بود در فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد این شهر دچار سانحه شد. این هواپیما به شماره پرواز 613 که محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم یکی از سرنشینان آن بود، حدود ساعت 24، به هنگام فرود در باند فرودگاه به علت ترکیدگی چرخ جلو، با مشکل مواجه شد و به سختی فرود آمد. این پیشامد تلفات جانی در بر نداشته‌است ولی برخی از مسافرها دچار جراحاتی شده‌اند.
حساسیت ایمنی در صنعت هوانوردی کاهش یافته است
کریم‌الله امانی از خلبانان با تجربه صنعت هوانوردی ایران به CHN،می‌گوید: « به تعداد باز و بسته شدن چرخ‌های هواپیما cycle می گویند که برای خود عمری دارند پس از این ساعات پروازی این چرخها و قطعاتی که در آنها به کار رفته از لحاظ فنی بررسی و اورحال می‌شوند تا دوبار به چرخه فعالی بازگردد.»
وی ادامه داد: « تعداد cycle هر هواپیمایی با یکدیگر متفاوت است لذا به طور میانگین اگر به طور مثال تعداد این باز و بسته شدن‌ها به 10 هزار بار باشد در ایران به 15 هزار بار طی چند سال می‌رسد که همین امر منجر به ایجاد مشکلاتی و در نهایت سانحه می‌شود.»
به گفته او،تحریم‌ها و از سوی دیگر رعایت نکردن ایمنی از سوی کادر فنی از مهمترین دلایل عنوان شده در، باز نشدن چرخ‌های هواپیماست. به عبارتی در تعمیرات تا حدودی حساسیت‌ها کمتر شده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا قطعاتی که به علت تحریم وارد ایران شدند اسم خاصی دارند افزود: « قطعات به کار رفته در چرخ هواپیما متفاوت است لذا باید همه آنها باید چک شود اما می‌بینیم که سهل‌انگاری‌هایی در این خصوص وجود دارد.»
به جرات میتوان گفت یکی از مهمترین مشکلات صنعت هوانوری در ایران به روز نبودن دانش بخش فنی است. همیشه تحلیلگران صنعت حمل و نقل هوایی دادشان از این بوده که مشکلات بسیاری چون سود ده نبودن شرکت هواپیمایی مورد نظر منجر به ایجاد مشکلاتی در زمینه دانش فنی شده است.
در همین راستا مهندس رحیم لطفی از کارشناسان ارشد بخش فنی صنعت هوانوردی می‌گوید: « در رخداد یک سانحه چرخ‌های هواپیما نقش حیاتی بازی می‌کند.»
او ادامه داد: «نمی‌شود همه دلایل باز نشدن چرخ هواپیما را تحریم دانست در برخی موارد بازنشدن چرخ عقب یا جلو هواپیما می‌تواند علت‌های مختلفی چون نبود احساس مسئولیت کارکنان مربوطه دانست.»
به گفته وی، تعداد باز و بسته شدن چرخ‌های هواپیما متفاوت است لذا نمی‌توان استانداری برای آن تعریف کرد.
